Medyanın yapay zekayı nasıl faydalı ve ayrımcılığı ortadan kaldıracak şekilde kullanabileceğinin güzel bir örneği olduğunu düşündüğüm bir çalışmayla tanıştım. Yani oyuna dahil olan ve gidişatı değiştirmek isteyen değerli çabalar var.
Uluslararası Gazetecilik Festivali’nde sunum yapan Deutsche Welle’den Defne Altıok ve İpek Barış Schlicht farklı medya kuruluşlarıyla birlikte gazetecilerin metinler içerisinde ayrımcılık ve yanlılıkları kolaylıkla tespit edebilmesi için “Bias Blocker / Yanlılık Önleyici” isminde bir araç geliştirdi. JournalismAI Fellowship’i kapsamında başladıkları projeyle şimdilik Arapça ve İngilizce olarak kullanılabilecek bu aracı farklı dillerde ve özellikle Türkçe’de de geliştirmek istiyorlar.
Geliştirdiğiniz aracın gelecekte yaratmasını beklediğiniz en büyük etki nedir?
Defne Altıok: Biz bu prototipi geliştirirken, gündelik hayatta sık karşılaştığımız bir sorun üzerine düşünerek, medyadaki taraflı ve ayrımcı dile yapıcı bir çözüm getirmeye çalıştık.
Medya alanında çalışan kişiler bazen farkında olarak bazen de farkında olmayarak peşin hüküm belirten veya ön yargılı bir dil kullanabiliyor. Dünyadaki pek çok araştırma da, insanların medya kurumlarının dillerini taraflı bulduğunu ve medyaya azalan güvende bunun etkisinin olduğunu gösteriyor.
Örnek Araştırma: https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/our-research/bias-bullshit-and-lies-audience-perspectives-low-trust-media
Biz bu prototiple tabii ki bu sorunu tamamiyle çözmeyi hedeflemedik, bu mümkün de değil. Ancak medyada çalışanlar olarak, üzerimize düşeni yaparak kullandığımız dil konusunda daha dikkatli olabiliriz. Eğer bu konuda insanlara gerçekten yardımcı olacak bir araç yaratmış olursak ve biraz daha sorumluluk almaya teşvik edebilirsek, yeterince iyi bir etki yaratmış oluruz sanırım.
Yapay zekayı bir tehdit olarak gören medya çalışanlarına ne söylemek istersiniz? Nasıl faydalanabilirler?
Yeni teknolojilere temkinli yaklaşılması gerektiğini savunanlar haksız değil ve yapay zeka teknolojileri, gerçekten de giderek daha fazla çözüm gerektiren pek çok sorunu yaratıyor. Sanırım herkes, kullanım alanlarının denetimi ve düzenlenmesi gerekliliği konusunda hemfikir.
Ancak yapay zeka teknolojilerinin birer araç olduğunu da unutmamak lazım. Ve hemen her araç gibi, insanların onları nasıl kullandığı, nasıl etki edeceğini de belirliyor. Örneğin kalemin de bir zamanlar yeni bir teknoloji olduğunu düşünürsek, kalem oynatmanın bile pek çok farklı usulü ve bu doğrultuda da etkileri var.
Gerçekten karşılaştığımız problemleri çözmekte yardımcı olacak şekilde kullanmanın ve bu doğrultuda düşünmenin faydasının çok büyük olacağını düşünüyorum. Şimdiden pek çok kuruluş, gündelik olarak karşılaştığı sorunları çözmek için yapay zeka teknolojilerini kullanıyor ve pek çok alanda süreci hızlandırıyor.
Çalışmalarını anlattıkları panel oturumunun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
