Kaliforniya Üniversitesi San Diego'nun Rady İşletme Okulu'nda yapılan yeni bir araştırma, sosyal medya platformlarında hızla yayılan dezenformasyonla mücadelede umut verici bir gelişmeye işaret ediyor: Yapay zeka, yalan tespitinde insanlardan çok daha başarılı.
Makine öğrenimi algoritmaları insanları geride bırakıyor
Management Science dergisinde yayınlanan çalışma, makine öğrenimi algoritmalarının, yalan tespiti konusunda insan yargısından önemli ölçüde daha iyi performans gösterdiğini ortaya koyuyor. Araştırma ekibi, popüler İngiliz TV programı "Golden Balls"un 2007-2010 yılları arasında yayınlanan bölümlerini inceledi.
Çalışmanın baş yazarı ve UC San Diego Rady İşletme Okulu'nda davranışsal ekonomi doçenti olan Marta Serra-Garcia, "Bir kişi yalan söylerken bazı 'ipuçları' olduğunu tespit ettik," diyor. "Örneğin, biri daha mutluysa, doğruyu söylüyor demektir ve biz insanlar dürüst olduğumuzda ve doğruyu söylediğimizde paylaştığımız başka görsel, sözel ve sesli ipuçları var. Algoritmalar bu korelasyonları ortaya çıkarmada daha iyi çalışıyor."
Araştırmada kullanılan algoritmalar, yarışmacı davranışını yüzde 74 oranında doğru tahmin ederek etkileyici bir doğruluk oranı elde etti. Bu oran, çalışmaya katılan 600'den fazla insanın ulaştığı yüzde 51-53'lük doğruluk oranıyla karşılaştırıldığında oldukça yüksek.
Algoritmaların insan kararlarına etkisi
Araştırma ekibi, algoritmaların insanların yalan söyleyenleri ve doğruyu söyleyenleri ayırt etmelerine nasıl yardımcı olabileceğini de test etti. Bir deneyde, iki farklı katılımcı grubu aynı "Golden Balls" bölümlerini izledi. Bir gruba, videoları izlemeden önce makine öğreniminin yarışmacının büyük olasılıkla yalan söylediğini tahmin ettiği bilgisi verildi. Diğer grup ise aynı videoyu izledikten sonra algoritmanın aldatmak için işaretlediği bilgisini aldı.
Sonuçlar, katılımcıların videoyu izlemeden önce uyarı aldıklarında makine öğreniminin içgörülerine güvenme ve yalanı daha iyi tahmin etme olasılıklarının çok daha yüksek olduğunu gösterdi. Serra-Garcia, "Algoritmik tavsiyelerin benimsenmesinde zamanlama çok önemli," diye vurguluyor. "Bulgularımız, katılımcıların algoritmik içgörülere, karar verme sürecinin erken aşamalarında sunulduğunda çok daha fazla güvenme eğiliminde olduklarını gösteriyor."
Sosyal medya platformları için önemli çıkarımlar
Bu araştırma, YouTube, TikTok ve Instagram gibi büyük sosyal medya platformları için önemli çıkarımlar taşıyor. Bu platformlar, potansiyel olarak aldatıcı içeriği işaretlemek için algoritmaları kullanabilir ve böylece yanlış bilgilerin yayılmasını azaltabilir.
Çalışmanın ortak yazarı ve Rady Okulu'nda davranışsal ekonomi profesörü olan Uri Gneezy, "Çalışmamız, bu çevrimiçi platformların, kullanıcılar içerikle etkileşime girdikten sonra değil, öncesinde algoritmik uyarıları sunarak işaretleme sistemlerinin etkinliğini artırabileceğini gösteriyor," diyor. "Bu, yanlış bilgilerin daha yavaş yayılmasına yol açabilir."
Bu çalışma, yapay zeka ve insan işbirliğinin, özellikle dezenformasyonla mücadele gibi karmaşık sorunlarda nasıl etkili olabileceğini gösteriyor.
Kaynak: UC San Diego, 17 Eylül 2024, "How AI Can Help Stop the Spread of Misinformation"
